ΓΝΩΣΤΟ- ΕΝΟΤΗΤΑ 6Η- Ετυμολογικά Σχόλια

Ετυμολογικά Σχόλια

θυμοῦται- από το ουσιαστικό θυμός. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: πρόθυμος, εύθυμος, θυμικό, κυκλοθυμικός.

Νουθετεῖ- από το νους + τίθημι. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: νοήμων, προνοητικός, ανόητος - αθετώ, πρόθεση, καταθέτω, διάθεση

δῇλον- από το ομηρικό ασυναίρετο επίθετο ό δέελος, -η, -ο του σπανίου ρήματος δέατο (= φαινόταν) (βλ. δϊος = θεϊκός, εΰδιος = καθαρός, λαμπρός). ΟΜΟΡΡΙΖΑ: δήλωση, εκδηλώνω, έκδηλος

ἐπιμελείας - από το επί + μέλω (εύχρηστο κυρίως στο γ' πρόσωπο μέλει) = είμαι αντικείμενο φροντίδας. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: επιμελητής, επιμελής, ατημέλητος

μαθήσεως- το ρήμα μανθάνω σχηματίζει το θέμα μαθ-. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: μαθητής, αμάθεια, φιλομαθής, μαθητικός, μάθημα, πολυμαθής

κτητής -από το ρήμα κτάομαι -ῶμαι (= αποκτώ)· σχηματίζει το θέμα κτη-. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: κατάκτηση, κατακτητής, επίκτητος, κτητικός, κτήτορας, κτήμα, ανάκτηση, απόκτημα

έννοήσαι- από το εν + νοέω -ώ < νους. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: διανόηση, ανόητος, παρανόηση, νουθεσία, επινόηση

άδικοῦντας- από το άδικος < ά (στερητικό) + δίκη. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: δικηγόρος, προδικάζω, ένδικος, αντιδικία

ἡγούνται- από το ρήμα ἡγούμαι από τη ρίζα σαγ- (βλ. λατινικό sagio), και με μετάπτωση σηγ- το -σ- γίνεται δασεία ΟΜΟΡΡΙΖΑ: καθηγητής, ηγήτορας, καθοδήγηση, ηγεσία

παρασκευαστόν- από το ουσιαστικό παρασκευή < παρά, + σκευή (σκεύος). ΟΜΟΡΡΙΖΑ: συσκευασία, διασκευάζω, σκευοφυλάκιο

νοῦν- από το ασυναίρετο νόος άλογίστως - από το αλόγιστος < ά (στερητικό) + λογίζομαι < λόγος. ΟΜΟΡΡΙΖΑ:συλλογισμός, περισυλλογή, παραλογισμός, διαλογισμός.

τιμωρείται- από το τιμωρός < τιμή + ώρα (= φροντίδα) ή τιμή + οὖρος (= φρουρός)

έπιχειρών- από το ἐπί + χείρ. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: εγχείρηση, διαχειριστής, χειροκροτώ το ρήμα πράττω σχηματίζει το θέμα πραγ-. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: πράξη, πραγματικός, πρακτικός,

 ἀγένητον- από το ἀ(στερητικό) + θέμα γεν- του ρήματος γίγνομαι

τίθημι σχηματίζει ισχυρό θέμα θη- και ασθενές θέμα θε-. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: θέμα, θετός, εκθέτω, έκθεση, σύνθεση, πρόθεση, αποθήκη, αντίθεση, κατάθεση

ἰδῶν- το ρήμα όράω -ώ σχηματίζει τα θέματα ορά-, ειδ-, ιδ-, όπ-. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: τηλεόραση, ιδεατός, πρόσοψη, διορατικός, είδωλο, είδος, οπτικός, όραμα, ορατός, επόπτης, περίοπτος

 ἀποτροπῇς- από το από + τρέπω που σχηματίζει τα θέματα τρεπ-, τροπ- (με μετάπτωση), τραπ-. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: προτρέπω, τρέπω, επιτροπή, εκτροπή, τροποποίηση, επιτρεπτός.

δημοσίᾳ- από το ουσιαστικό δήμος. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: δημοκρατία, απόδημος, επιδημία, δημοτικός

ἀποδέχονται- από το ἀπό + δέχομαι που ανάγεται στη ρίζα δεκ-, που γίνεται δοκ- με μετάπτωση. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: δέκτης, καταδεκτικός, ακατάδεκτος, αποδοχή, αποδοχή, ξενοδοχείο.

 σκυτοτόμος- από το σκύτος (= δέρμα) + τομή < τέμνω. Σχηματίζει τα θέματα τεμ- και τομ-, ταμ-, τμη- (με μετάπτωση). ΟΜΟΡΡΙΖΑ: τόμος, τομέας, ταμίας, τμήμα, τεμάχιο, άτομο, απότομος, σύντομος

 συμβουλεύοντος- από το συν -ι- βουλεύω < βούλομαι ή συν + βουλή < βούλομαι. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: βούληση, βουλευτής, συμβουλάτορας, συμβούλιο, κοινοβούλιο

ἀποδέδεικται- από το ἀπό + δείκνυμι. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: επίδειξη, ένδειξη, δείκτης, απόδειξη, ενδεικτικός, παράδειγμα, υπόδειξη, καταδεικνύω

φαίνεται- το ρήμα φαίνομαι σχηματίζει το θέμα φαν-. ΟΜΟΡΡΙΖΑ: φανερός, διάφανος, επιφανής, επιφάνεια, εμφανής, έμφαση, προφανής, συκοφάντης, φαινόμενο, φαντασία