ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ-ΘΕΩΡΙΑ-ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ

Α. Επίκληση στη λογική (επιχειρήματα και τεκμήρια)

Επιχείρημα: μια σειρά προτάσεων/κρίσεων (προκείμενες) που χρησιμεύουν ως βάση για την αποδοχή μιας άλλης πρότασης (συμπέρασμα) η οποία ακολουθεί λογικά τις προκείμενες. Η διαδικασία ή η μέθοδος με την οποία ο νους καταστρώνει ένα επιχέιρημα λέγεται συλλογισμός.

Παράδειγμα συλλογισμού με επιχείρημα:

Προκείμενες: - Τα φάρμακα που έχουν επικίνδυνες παρενέργειες πρέπει να αποσύρονται από την κυκλοφορία.

-Το φάρμακο Χ αποδείχτηκε ότι έχει επικίνδυνες παρενέργειες.

Συμπέρασμα (άρα): -Το φάρμακο Χ πρέπει να αποσυρθεί από την κυκλοφορία.

Τεκμήρια: είναι τα συγκεκριμένα στοιχεία που αναφέρονται σε μια ορισμένη εμπειρία (παραδείγματα, αλήθειες, γεγονότα, αυθεντίες, στατιστικά στοιχεία) και χρησιμοποιούνται από τον πομπό, για να υποστηρίξει τη θέση του.

Παράδειγμα συλλογισμού με τεκμήρια:

Συμπέρασμα: -Το Διαδίκτυο μπορεί να φέρει στη δημόσια ζωή πρωτόγνωρη διαφάνεια και να εξασφαλίσει την πληροφόρηση των ψηφοφόρων σωστά και μαζικά.

Τεκμήρια: -Στην Ινδία, τη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου, η κυβέρνηση έπεσε τον περασμένο Απρίλιο, όταν η διαφθορά της εξετέθη σε μια ιστοσελίδα (γεγονός-παράδειγμα) με αποτέλεσμα να μαθευτεί σε αριθμούς πολύ υψηλότερους από 5.040 πολίτες που, κατά τον Πλάτωνα, είναι το όριο μιας σωστής δημοκρατίας. (αυθεντία) 

● Τα είδη των συλλογισμών:

Παραγωγικός: όταν ξεκινούμε από κάτι γενικό και αφηρημένο (μια αρχή, έναν ορισμό, έναν κανόνα κτλ.) που θεωρείται ότι έχει αποδειγμένη ισχύ ή ότι αποτελεί εύλογη υπόθεση, και καταλήγουμε σε κάτι ειδικό, στον καθορισμό ή τη διευκρίνιση μιας συγκεκριμένης πρότασης.

Π.χ.:    -Τα φυτά είναι οργανισμοί.

             -Η μηλιά είναι φυτό.

    Άρα:-Η μηλιά είναι οργανισμός.

Επαγωγικός: όταν ξεκινούμε από το ειδικό και το συγκεκριμένο και καταλήγουμε στο γενικό και αφηρημένο. Δηλαδή από τις επιμέρους περιπτώσεις στον κανόνα, στο νόμο που τις διέπει. Στον επαγωγικό συλλογισμό οδηγούμαστε στο συμπέρασμα συνήθως πιθανολογικά, με την πεποίθηση ή την προσδοκία ότι, αυτό που ισχύει για κάποιο μέρος/τμήμα που μελετήσαμε, θα ισχύει και για τα υπόλοιπα τμήματα του συνόλου.

Π.χ.: -Η τηλεόραση συχνά προβάλλει τη βία.

          -Η τηλεόραση είναι ένα από τα ΜΜΕ.

          -Άρα, τα ΜΜΕ συχνά προβάλλουν τη βία.

Αναλογικός: όταν από τα επιμέρους συνάγεται ένα συμπέρασμα το οποίο αφορά, επίσης μια ειδική περίπτωση.

Π.χ.: -ο προηγούμενος δίσκος αυτού του μουσικού μού άρεσε πολύ.

         -Πρόσφατα κυκλοφόρησε νέο δίσκο.

         -Θεωρώ, λοιπόν, ότι και ο νέος δίσκος του θα μου αρέσει το ίδιο.